Orzeczenie Sądu Najwyższego
Sygn akt III CZP 5/13
W uzasadnieniu środka zaskarżenia pozwana przyznała, że sporządziła akt notarialny obejmujący umowę małżeńska majątkową oraz pobrała od powoda sporną kwotę. Pozwana podniosła jednak, że strony łączyła umowa o świadczeniu usług, a spór dotyczy zasadności wysokości wynagrodzenia za usługę, ustalonej na podstawie taryfy zawartej w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. Strony tej umowy wspólnie ustaliły wysokość wynagrodzenia za czynności notariusza w przewidzianych prawem ramach. Co więcej, taksa notarialna za sporządzenie aktu notarialnego została obniżona, o czym świadczy fakt, że pozwana nie zażądała od powoda żadnej opłaty za przeniesienie własności nieruchomości w wykonaniu umowy majątkowej małżeńskiej. Zdaniem pozwanej, obowiązek ustawowy zawarcia w akcie notarialnym wniosku wieczystoksięgowego nie wyklucza pobrania za tę czynność wynagrodzenia, jak za każdą czynność urzędową, a jedynym wyjątkiem jest zwolnienie od tych kosztów przez sąd. Pozwana wskazała, że akt notarialny może wyrażać więcej niż jedną czynność, tak jak w przedmiotowym przypadku czynności ujawnianej w księdze wieczystej i wniosku wieczystoksięgowego. W przekonaniu pozwanej, wniosek o dokonanie wpisu jest czynnością notarialną, bowiem twierdzenie przeciwne zakładałoby, że akt notarialny mógłby zawierać elementy, które nie są czynnościami notarialnymi.
Zdaniem pozwanej, katalog czynności wymienionych w art. 79 Prawa o notariacie nie stanowi zbioru zamkniętego, a jego uszczegółowienie następuje w innych aktach prawnych. Ponadto, w opinii pozwanej, powód, będący radcą prawnym czynnie wykonującym zawód, występującym z analogicznymi pozwami przeciwko innym notariuszom także przed przystąpieniem do aktu notarialnego w niniejszej sprawie, nie może zasługiwać na ochronę prawną. Pozwana zaznaczyła również, że powód wiedział o nienależności świadczenia, a pozwana nie jest wzbogacona, bo świadczenie zużyła i nie mogła liczyć się z obowiązkiem jego zwrotu. Wyrokiem wydanym w dniu 13 lipca 2012 r. w sprawie […] Sąd Rejonowy w P . oddalił powództwo oraz zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego. Podstawę rozstrzygnięcia Sądu stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania. W dniu 20 października 2009 r. powód wraz z żoną przystąpili, przed pozwaną notariuszem A. B., do umowy rozszerzającej w ich małżeństwie ustrój ustawowej wspólności majątkowej o współwłasność w udziale wynoszącym 1/24 części hali garażowej nr […] położonej P . przy ul. W. […] oraz o własność lokalu mieszkalnego położonego w P . przy ul. W. Zgodnie z § 7 aktu notarialnego, powód wraz z żoną w związku z powyższym wnieśli o dokonanie stosownych wpisów w księgach wieczystych o numerach PO1P/00221665/8 i PO1P/00219660/6 Sądu Rejonowego w P. Z kolei, na podstawie § 8, koszty aktu mieli ponieść stawający. Od powyższego aktu, zgodnie z § 9 aktu, pobrano wynagrodzenie na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej z § 8 w kwocie 400 zł oraz z § 16 w kwocie 200 zł, 108 zł tytułem sporządzenia sześciu wypisów aktu, podatek od towarów i usług w kwocie 155,76 zł oraz opłatę sądową w kwocie 300 zł.
SN